“Burnout”
Kujisikia dhaifu / mchovu sana
kimwili na kiakili.
Mwili na akili kuishiwa
nguvu ina maana gani?
(“burnout” ina maana gani?)
(“burnout” ina maana gani?)
Hali ya kuishiwa nguvu mwilini, fikra na hisia kuwa
za unyonge kutokana na kujituma mno kuliko uwezo alio nao mtu. Mtu anajitoa sana kuwajibika au
kuhudumia bila kujipa nafasi ya kupumzika.
Msongo unapozidi uwezo wako
1.
“Burnout” ni sehmu ya kukabiliana na
hali ya msongo. Inatokea iwapo hali ya msongo inakuwa kubwa mno na kwa muda
mrefu.
2.
“Burnout” ni hali ambayo inaathiri
ufanisi wa mwili na akili.
3.
Mambo yanapokuwa magumu, mara nyingi
tunasahau kujali na kulinda afya zetu. Tunaposahau kulinda afya zetu na
kuruhusu hali ya msongo kutawala maisha yetu kwa muda mrefu, tunajiweka katika
hatari ya kupata BURNOUT.
DALILI ZA “BURNOUT”
1.
Kimwili
2.
Akili /Hisia
3.
Mwenendo /matendo/
Mabadiliko mwilini
1.
Uchovu /kuishiwa nguvu
2.
Kukosa unsingizi au kulala sana
3.
Misuli ya mwili kukaza na kuuma
4.
Hamu ya kula kupungua au kuongezeka
5.
Maumivu ya kichwa
6.
Kupungukiwa tamaa ya kujamiana
7. Kujisikia
mgonjwa mwili mzima
8. Mapigo
ya moyo kwenda mbio.
9. Dalili
za shinikizo la damu
10.
Tumbo kuchafuka / kuvimbiwa
11.
Kupata vipele / kujikuna mwilini
12.
Kupata mkojo mara kwa mara
13.
Hali ya mchecheto na kutetemeka
14.
Kupata mafua mara kwa mara
Mabadiliko
kisaikolojia /hisia
1. Feeling
of loss of control
2. Loss
of meaning
3. Feeling
inadequate/incompetent
4. Forgetful
5. Resistant
to suggestions
6. Feeling
trapped
7. Difficulty
concentrating
8. Boredom
9. Feeling
work doesn’t fit in with personal values
10.
Loss of sense of humor
11.
In denial
12.
Detached
13.
Sad
14.
Fearful/anxious
15.
Frustrated
16.
Overwhelmed
Mabadiliko
ya mwenendo/ tabia
1. Kupata
ajali mara kwa mara
2. Kukosa
kazini mara nyngi kwa sababu za kiafya
3. Pumzi
ya kina mara kwa mara
4. Kereka
haraka /hasira za karibu
5. Kutokwa
machozi kwa urahisi
6. Kujitenga
7. Kutilia
mashaka
8. Mabadiliko
katika uhusiano na watu wengine
9. Kutojali
kupuuzia
10.
Kufanya kazi kwa bidii lakini ufanisi
sana
11.
Kuongezeka matumizi ya dawa, pombe na
dawa nyingine kama za usingizi au za kulevya.
Ni
nini chanzo cha “Burnout”?
Ø Masuala
ya binafsi
Ø Matatizo
yatokanayo na mazingira
Ø Masuala
ya muundo /mfumo wa kazi
Masuala
ya Binafsi
1. Matatizo
ya kiafya
2. Kukinai
/kuchoshwa na majukumu hali halisi
3. Matatizo
ya kifedha
4. Mazoea
ambayo hayana tija
5. Kuhudumia
bila “nafasi ya kupumua”
6. Kukosa
watu wa kutegemea /wanaokujali
7. Mila
na desturi /imani
8. Ufinyu
wa mikakati ya kisakolojia ya kukabiliana na changamoto za maisha
9. Mahusiano
ya usumbufu na kero
Matatizo
ya mazingira
1. Kelele,
mwanga mkubwa, joto au baridi kupita kiasi, hewa nzito
2. Msongo
wa kukabiliana na mabadiliko ya teknolojia /kukabiliana na taarifa nyingi mno
kwa wakati mmoja
3. Upungufu
au kukosa vitendea kazi
4. Mazingira
hatarishi kazini
5. Namna
unavyokaa kwenye kiti /meza sehemu yako ya kazi
6. Kuishi
maisha ya kusongamana
Masuala
ya mfumo au taratibu za kazi
1. Kazi
nyingi mno au kazi kidogo
2. Majuku
yasiyo wazi
3. Majukumu
mengi mno
4. Kufanya
kazi usiyo na ujuzi nayo
5. Uwajibikaji
6. Uwezo
mkubwa mno kulingana na kazi, au uwezo mdogo
7. Kutokujua
usalama kazini utakuwaje baadaye
8. Namna
utawala unavyoendeshwa
9. Utamaduni
wa sehemu ya kazi
10.
Mabadiliko ya mara kwa mara
11.
Uwezekano mdogo wa kupata maendeleo,
nafasi ya kuwa mbunifu au kuchangia
Namna
ya kuikabili hali ya “Burnout”
1. Chunguza
na uondokane na zile sababu ambazo unafikiri zimekuletea hali ya “Burnout”
2. Tambua
yale ambayo yanawezekana kubadilisha na yale ambayo hayawezekani.
3. Badili
yale yanayowezekana
4. Jiwekee
malengo yanayoendana na yale unayothamini na kuamini kwa dhati.
5. Weka
mipaka iwe wazi kwako ni yapi yanawezekana au kukubalika na yapi hayawezekani.
6. Wape
wasaidizi wako baadhi ya majukumu
7. Pumzika
mara kwa mara, mazoezi, sala, mapumziko ya kutafakari
8. Jiwekee
changamoto mpya ambazo zinaendana na dhamira yako na ambazo zitakufurahisha.
Pata msaada kwingine
Namna
ya kujikinga usifikie hali ya “Burnout”
1. Jizoeshe
kutawala akili yako, chunga fikra zako
2. Pata
mlo kamili unaokuongezea ufanisi
3. Fanya
mazoezi ya mwili angalau mara 3 kwa wiki
4. Ukiona
unachoka, jipumzishe
5. Jifunze
kuhimili changamoto za maisha, (kukubali, kufurahia unachofanya na uwe na
shauku ya kukifanya vizuri)
6. Jijengee
tabia ya ucheshi na kufurahia ucheshi
7. Jiwekee
mazingira yanayoleta raha na kuchangamsha
8. Epuka
matumizi ya pombe au dawa za kulevya kama tiba ya “burnout”
Tunza akili yako kwa manufaa yako, familia yako, na jamii yako kwa ujumla wake!
